قالب ساختمانی یکی از مهم ترین اجزایی است که در آغاز ساخت یک ساختمان استفاده می شود. معمولا، به دستور معماران و مهندسین ساختمان سازی، درون این غالب ها بتن ریخته می شود؛ بتن به دلیل خواص استثنایی، یکی از پرکاربردترین مصالح ساختمانی است. بتن قبل از خشک شدن، دارای استحکام نیست؛ پس برای ساخت عناصر اصلی ساختمان مثل پی و ستون، باید آن را در قالب های مخصوص ساختمانی ریخت. قالب فلزی بتنی و قالب ساختمانی پلاستیکی، دو نمونه از انواع قالب ها اند. اگر سوال شما هم این است که قالب ساختمانی چیست، تا انتهای این مطلب تبریز صنعت همراه ما باشید.
معرفی قالب ساختمانی؛ انواع قالب ساختمانی چیست؟
شما می توانید از قالب های موقت یا دائمی در ساختمان های خود استفاده کنید که بتن ریخته شده را تا زمان سفت شدن و استحکام کافی نگهداری می کند. قالب بندی ساختمانی را می توان از جهات مختلف طبقه بندی کرد:
- نوع مواد استفاده شده
- سازگار بودن با بتن
- قابل جابجایی و موقت بودن یا ثابت و دائمی بودن
قالب بندی های ساختمانی، نقش اساسی در ساخت و شکل دهی به بتن دارند. بتن مورد استفاده در ساختمان سازی، باید علاوه بر داشتن استحکام کافی، دارای شکل منظم و دلخواه نیز باشد.
الزامات قالب خوب ساختمانی چیست؟
اگرچه مواد قالب بندی زیادی وجود دارند، اما ویژگی های کلی عملکردی برای برآوردن نیازهای ساختمان بتنی نیاز است:
- قابلیت تحمل بارهای مرده و زنده ساختمانی
- حفظ شکل بتن علاوه بر افزایش استحکام آن
- اتصالات باید جلوی نشت را بگیرند.
- اگر قالب قابل جدا شدن باشد، جداسازی قالب نباید به بتن آسیب برساند.
- این مواد قابل استفاده مجدد هستند.
- تا حد امکان سبک هستند.
- مواد قالب نباید پیچ بخورند یا مخدوش شوند.
هنگام انتخاب قالب ساختمانی، توجه به نوع بتن و دمای ریختن آن بسیار مهم است؛ زیرا هر دو بر فشار وارد شده تأثیر می گذارند. همچنین قالب باید دارای مقاومت در برابر بار های بتن مرطوب و خشک باشد. قالب بندی، نیاز به سازه هایی مانند تیر ها و تثبیت کننده ها دارد تا از حرکات در حین انجام مراحل بازداشته شود. برای اطمینان از کیفیت بالا هنگام کار با بتن، نیروی کار واجد شرایط و نظارت کافی لازم است.
معرفی انواع قالب ساختمانی
در ادامه، مهم ترین قالب های ساختمانی برای ریختن بتن و تثبیت ساختار ساختمان ها را بررسی می کنیم.
1. قالب چوبی
قالب چوبی یکی از اولین انواع مورد استفاده در صنعت ساختمان بود. این در محل مونتاژ می شود و انعطاف پذیرترین نوع است و مزایای زیر را به همراه دارد:
- تولید و حذف آسان
- در مقایسه با قالب فلزی بتن سبک وزن اند
- انعطاف زیادی در شکل و طرح دارند.
- برای پروژه های کوچک مقرون به صرفه اند.
2. قالب تخته سه لا
تخته سه لا اغلب در کنار چوب استفاده می شود. این قالب، از یک ماده چوبی ساخته شده است که در اندازه ها و ضخامت های مختلف در بازار موجود است. کاربرد این تخته برای قالب بندی ساختمان ها، عمدتا غلاف کردن بتن و روکش دهی است. قالب تخته سه لا ساختمانی خواص مشابهی با قالب چوبی دارد؛ مثل استحکام قابل توجه، دوام بالا و وزن سبک.
3. قالب فلزی بتنی: فولاد و آلومینیوم
قالب فلزی بتن، عمدتا از جنس های آلومینیوم و فولاد است که به دلیل عمر طولانی و استفاده های متعدد، از محبوبیت بیشتری برخوردار شده است. اگرچه استفاده از این قالب ساختمانی، هزینه بر است اما برای پروژه های متعدد مفید است و هنگامی که حس کنید می توانید در موارد زیاد از آن ها استفاده کنید، گزینه مناسبی اند.
ویژگی های قالب فلزی بتنی عبارت اند از:
- قوی و بادوام
- طول عمر بالا
- ایجاد سطحی صاف بر روی سطوح بتنی
- ضدآب
- اثر لانه زنبوری در بتن را کاهش می دهند!
- به راحتی نصب و برداشته می شود
- مناسب برای سازه های منحنی هستند.
4. قالب پلاستیکی
این نوع قالب، از پانل های به هم پیوسته یا سیستم های مدولار مونتاژ می شوند که از پلاستیک سبک و محکم ساخته شده اند. قالب ساختمانی پلاستیکی در پروژه های کوچک مانند خانه های مسکونی کم هزینه بهترین عملکرد را دارند.
قالب ساختمانی پلاستیکی سبک است و می توان آن را با آب تمیز کرد؛ این در حالی است که می توان برای چندین بار از آن ها استفاده کرد. شکل اصلی آن ها انعطاف پذیری کمتری نسبت به قالب چوبی دارد؛ زیرا بسیاری از اجزای آن از پیش ساخته شده اند.
5. قالب پارچه ای
قالب پارچه ای ساختمانی به عنوان قالب انعطاف پذیر نیز شناخته می شود. این سیستم، از ورق های سبک و مقاوم پارچه استفاده می کند که برای تنظیم سیالیت بتن و ایجاد فرم های معماری جالب طراحی شده است.
این نوع قالب ساختمانی، از بتن کمتری نسبت به سیستم های سفت و سخت استفاده می کند که باعث صرفه جویی می شود. این قالب یک فناوری در حال ظهور در صنعت بتن ریزی و ساختمان سازی است؛ لازم به ذکر است که قالب پارچه ای ساختمانی، برای سازه هایی با اشکال نامنظم و پیچیده مناسب است.
6. قالب بندی عایق دائمی
این قالب، یکی از پیشرفته ترین سیستم های قالب بندی است که عایقی دائمی را ارائه می دهد. همچنین ممکن است شامل خواص عایق بندی حرارتی، صوتی، مقاومت در برابر آتش و مقاومت در برابر حشرات جونده باشد. فرم های عایق بتنی (ICF) رایج ترین نوع قالب عایق دائمی هستند؛ بطوریکه که سازه های بتنی با تخته های پلی استایرن عایق بندی می شوند که پس از سفت شدن بتن در جای خود باقی می مانند.
قالب عایق دائمی بهره وری و پایداری انرژی مناسبی را ارائه می دهد و به تأثیر محیطی کمتری از بخش ساختمان کمک می کند.
طبقه بندی قالب های ساختمانی بر اساس اجزای سازه
قالب بندی ساختمانی علاوه بر طبقه بندی بر اساس مصالح، می تواند با توجه به عناصر ساختمان نیز طبقه بندی شود:
- قالب دیوار
- قالب تیرچه
- قالب پایه
- قالب ستون
همه انواع قالب با توجه به ساختاری که پشتیبانی می کنند طراحی شده اند و نقشه های ساختمانی مربوطه مصالح و ضخامت مورد نیاز را مشخص می کنند.
جمع بندی
توجه به این نکته ضروری است که ساخت قالب زمان می برد و می تواند بین 20 تا 25 درصد هزینه های ساختمان سازی را پوشش دهد. برای کاهش هزینه قالب، این توصیه ها را در نظر بگیرید: 1. نقشه های ساختمان باید تا حد امکان از عناصر و هندسه های ساختمان استفاده مجدد کنند تا امکان استفاده مجدد از قالب فراهم شود. 2. هنگام کار با قالب چوبی، باید آن را به قطعاتی که اندازه کافی برای استفاده مجدد دارند، برش دهید.3. سازه های بتنی از نظر طراحی و هدف متفاوت هستند. مانند اکثر برنامه ریزی های پروژه ها، بسته به طراحی ساختمان ، مناسب ترین قالب برای پروژه شما متفاوت است.
نظر شما درباره قالب ساختمانی چیست؟ آیا استفاده از قالب فلزی بتن بهتر است یا قالب ساختمانی پلاستیکی یا دیگر انواع قالب ها؟ می توانید نظرات خود را در بخش کامنت ها با ما در میان بگذارید.
